Veilige sportomgeving

De KNHB vindt dat iedereen een leven lang moet kunnen genieten van sport. Daarom zetten wij in op een veilige sportomgeving. Hier vind je alle informatie waarmee wij samen met onze verenigingen gewenst gedrag stimuleren en ongewenst gedrag in en rondom de sport aanpakken.

Sociaal veilig

Beleid Grensoverschrijdend Gedrag binnen de vereniging
Als vereniging is niets zo fijn als kunnen zeggen dat je een geoliede machine bent die haar zaakjes goed op orde heeft. Daar hoort ook bij dat de fysieke en sociale veiligheid gegarandeerd wordt, zowel voor leden als voor bezoekers. Grensoverschrijdend gedrag is een lastig onderwerp, waarvan elke vereniging hoopt dat het bij hen niet voorkomt. Maar de kop in het zand steken en het er maar niet over hebben, is niet de oplossing. Zet het op de agenda, zorg voor een goed preventief beleid om ervoor te zorgen dat de kans op grensoverschrijdend gedrag zo klein mogelijk is. Wat is jouw rol als bestuurder om seksuele intimidatie en ander ongewenst gedrag binnen de vereniging te voorkomen? Hoe grijp je accuraat in wanneer er iets aan de hand is? Om bestuurders handvatten te geven is de ‘Toolkit High 5! Op naar een veilige sportcultuur‘ ontwikkeld. In deze toolkit vind je informatie over preventief beleid; wat kun je doen om te zorgen voor een omgeving waarin sporters zich veilig en geborgen voelen en met plezier kunnen sporten.

Een aantal belangrijke zaken uit de Toolkit High 5!:

  1. Hoe maken we onze vereniging veilig? Als bestuur is het van belang om te weten wat goed gaat bij de vereniging en wat beter kan. Om hier inzicht in te krijgen kun je onder meer een heldere visie opstellen, een risico-inventarisatie uitvoeren, vrijwilligers trainen en omgangs- en gedragsregels opstellen. Een concreet voorbeeld van een maatregel die je kunt nemen is het aanstellen van een vertrouwenscontactpersoon (VCP) (liefst twee personen: een mannelijke en een vrouwelijke persoon). Een ander voorbeeld is te bepalen hoe om te gaan met aanstellen van betaalde- en onbetaalde krachten (screening, VOG).
  2. Wat kan beter? Om te bepalen wat de risico’s voor grensoverschrijdend gedrag binnen de vereniging zijn kun je een risicoscan doen. Deze scan bestaat uit drie onderdelen: stel een projectgroep samen, breng de risico’s in kaart en benoem de belangrijkste verbeterpunten. Een belangrijk onderdeel van de risicoscan is de checklist grensoverschrijdend gedrag.
  3. Wie doet er mee? Een veilig sportklimaat bereik je door goed samen te werken. Dat kun je als bestuur niet alleen. De onderstaande handelingen helpen iedereen binnen de vereniging te activeren:
    – Geef bekendheid aan het beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen.
    – Leer grensoverschrijdend gedrag herkennen (via bijvoorbeeld video’s of trainingen).
    – Maak je leden actief door ze te laten meedenken en ze een taak te geven.
  4. Wat spreken we af? Goede afspraken geven duidelijkheid over de omgangsnormen en regels in jullie hockeyvereniging. Je kunt als bestuur afspraken maken over gedrag, met als uitgangspunt de gedragsregels van NOC*NSF en de sportbonden. Ook wil je als bestuur zorgen voor sportbegeleiders van onbesproken gedrag. Hierbij speelt onder meer de VOG een belangrijke rol. Daarnaast is het belangrijk dat leden en ouders van jeugdleden de afspraken van de vereniging kennen. Door deze afspraken via bijvoorbeeld e-mails, sociale media en de website te delen zorg je voor bekendheid van de afspraken. Als bestuur kun je ook concrete maatregelen nemen om de veiligheid binnen de vereniging te vergroten, zoals het vier-ogenprincipe. Tot slot moet duidelijk zijn hoe je als vereniging omgaat met signalen en meldingen van grensoverschrijdend gedrag.
  5. Hoe houden we elkaar scherp? Om aandacht te blijven houden voor een veilige sfeer is het van belang het onderwerp op de agenda te houden, de maatregelen te monitoren en de voorlichting elk jaar te herhalen. Met de checklist beleid en communicatie krijg je als bestuur snel inzicht in de sterke en zwakke punten van het beleid en de communicatie wat betreft grensoverschrijdend gedrag en de cultuur binnen jouw vereniging.

Vertrouwenscontactpersoon
De Vertrouwenscontactpersoon (VCP) is binnen de hockeyvereniging het eerste aanspreekpunt voor iedereen die een vraag heeft over of te maken heeft met grensoverschrijdend gedrag en hier met iemand over wil praten. De VCP-er helpt melders graag op weg naar hulp, maar is er ook om preventief beleid op te zetten. Elke sportbond heeft een VCP-er, tot nu toe heeft bijna 60% van de hockeyverenigingen er ook één. Heb je als speler, trainer/coach, vrijwilliger, scheidsrechter of bestuurslid te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag en wil je hier over praten? Neem dan als eerste contact met de VCP-er van je eigen vereniging. Heeft jouw vereniging geen VCP-er of kom je daar niet verder? Neem dan contact op met een van de VCP-ers van de KNHB: Chantal Mies (030 – 3077 613) en/of Eline van Zinnicq Bergmann (030 – 3077 672).

Voor onze nationale teams en nationale jeugdteams is een onafhankelijke, externe vertrouwenscontactpersoon aangesteld.

Meldplicht
Naar aanleiding van het besluit op de Algemene Vergadering van 22 juni 2019 is een meldplicht opgenomen in het Reglement Ongewenst Gedrag. De meldplicht houdt kort gezegd het volgende in:

Zodra iemand uit het bestuur van een vereniging of bond vermoedens heeft van een situatie waarin sprake is/is geweest van seksuele intimidatie of seksueel misbruik, is hij of zij verplicht dit bij de bond te melden. Wanneer begeleiders iets weten, zijn zij verplicht dit te melden bij het bestuur van de vereniging.

‘Gewone’ leden hebben een meldverantwoordelijkheid. Dat houdt in dat als er een vermoeden is van seksuele intimidatie of seksueel misbruik, er melding aan het bestuur moet worden gedaan tenzij dit niet verwacht kan worden van iemand.

Meldprotocol en beoordelen van meldingen
Het is goed om een meldprotocol te maken. In de meldcode lees je de vertaling hiervan naar de praktijk en tips voor bestuurders bij een incident. Ter ondersteuning van het beoordelen van binnengekomen meldingen vind je bij de downloads ook een hulpmiddel voor het beoordelen van meldingen ongewenst gedrag, met daarbij enkele ‘do’s and don’ts’. Zie ook deze infographic. met handvatten voor melden en het proces erom heen.  Het melden van een incident door de bestuurder ontslaat hen niet van correct afhandelen van het incident. De melding wordt in het landelijk Case Management Systeem van de sport opgeslagen.

Wil je iets melden of contact met ons opnemen?
Binnen de KNHB zijn twee VCP-ers beschikbaar voor haar verenigingen en individuele leden; daarnaast kan ook de VCP-er van een vereniging bij een van de VCP-ers van de KNHB terecht ter ondersteuning in de procedurele rol/of andere ondersteuningsvragen.  Voor het melden bij de KNHB kan je bellen met  een van de VCP-ers van de KNHB: Chantal Mies (030 – 3077 613) of Eline van Zinnicq Bergmann (030 – 3077 672). Je kan ook melden via het mailadres vertrouwenszaken@knhb.nl.

Indien de VCP-ers van de KNHB niet bereikbaar zijn  dan kan er ook contact worden opgenomen met het Centrum Veilige Sport. Voor alle sporters en hun omgeving heeft NOC*NSF in samenspraak met de sportbonden het Centrum Veilige Sport opgezet. In een vertrouwelijk gesprek met een vertrouwenspersoon bespreek je wat je dwars zit en welke stappen je zou kunnen zetten om het aan te pakken. Je houdt zelf altijd de regie op wat er met je verhaal gedaan wordt. Dus zit je ergens mee? Het centrum veilige sport is alle werkdagen bereikbaar.
Contactgegevens Centrum Veilige Sport

Anoniem melden kan ook. Maak daarvoor gebruik van het Speakup Systeem. Neem contact op via SpeakUp.

Campagne ‘Blijf je stil of praat je erover?’
Eén op de acht sporters heeft te maken met seksuele intimidatie of misbruik. Dat kan absoluut niet. Dat moet stoppen. En dus moeten we er alles aan doen om te zorgen dat sport veilig is. Daarom werken we samen met Centrum Veilige Sport Nederland aan een sociaal veilige sport. Doe jij mee? Maak dan gebruik van de communicatiemiddelen die beschikbaar zijn.

Pesten op de hockeyclub
De laatste jaren krijgen we regelmatig meldingen over pestgedrag binnen de vereniging en/of het hockeyteam. De KNHB heeft in verschillende situaties een bemiddelende rol gespeeld. Om verenigingen een handreiking te bieden hoe met pestgedrag om te gaan, hebben wij een deskundige gevraagd een ‘pestprotocol’ op te stellen (zie de download onderaan dit hoofdstuk). Dit protocol geeft achtergrondinformatie over wat pesten eigenlijk is (inclusief nieuwe vormen van pesten), over een aanpak tegen pesten en over de begeleiding aan de verschillende partijen die bij het pesten zijn betrokken.

Wij hopen dat het protocol de verenigingen zal helpen om het onderwerp bespreekbaar te maken en om invulling te geven aan een pestbeleid binnen de club. Net als met andere onderwerpen die te maken hebben met Sportiviteit & Respect is het belangrijk om resultaat te bereiken dat er met elkaar afspraken worden gemaakt over de inhoud van zo’n beleid, over hoe het beleid binnen de vereniging gestalte krijgt en wie op wat voor moment verantwoordelijk is of het aanspreekpunt is.

Downloads

Artikelen

HC Oranje-Rood voert succesvol VOG-beleid

Inleiding HC Oranje-Rood wil een sociaal veilige vereniging zijn waar iedereen met veel plezier kan hockeyen. Het invoeren van een actief VOG-beleid is één van de instrumenten die de vereniging inzet om dit te bereiken.…

Meer weten: HC Oranje-Rood voert succesvol VOG-beleid

Gratis VOG voor meer vrijwilligers

De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het voor het doen van…

Meer weten: Gratis VOG voor meer vrijwilligers

VertrouwensContactPersoon (VCP)

Een vereniging wil nátuurlijk een veilige vereniging zijn, waar iedereen met plezier bezig is met haar of zijn sport: hockey. Het aanstellen van een VertrouwensContactPersoon kan dan negatief klinken: we doen er met elkaar immers alles…

Meer weten: VertrouwensContactPersoon (VCP)

Gedragsregels Seksuele Intimidatie

NOC*NSF heeft ter preventie van seksuele intimidatie in de sport een aantal gedragsregels opgesteld. De gedragsregels zijn vastgesteld door de Algemene Vergadering van NOC*NSF. Wij zijn lid van NOC*NSF. Daarmee zijn de gedragsregels ook van toepassing…

Meer weten: Gedragsregels Seksuele Intimidatie

Screenen van vrijwilligers

Het is raadzaam om nieuwe vrijwilligers te screenen. Als vereniging heb je een aantal mogelijkheden om meer grip te krijgen op de mensen die actief zijn binnen je vereniging. Kennismakingsgesprek Indien mogelijk kan je als vereniging…

Meer weten: Screenen van vrijwilligers

Gediagnosticeerde spelers in je team; lastig?

Wat kan je als trainer/coach doen om te zorgen dat ook deze spelers goed functioneren in jouw team? Als ik trainers of coaches vraag waarom ze zijn gaan coachen, dan krijg ik bijna altijd als…

Meer weten: Gediagnosticeerde spelers in je team; lastig?

Welzijnscheck & Evaluatie

De KNHB vindt het belangrijk dat iedere hockeyer en/of begeleider volledig zichzelf kan zijn en zich veilig en prettig voelt bij de vereniging en in het team. Om ervoor te zorgen dat je als vereniging goed in beeld hebt hoe spelers en begeleidingsteams zich daadwerkelijk voelen, kun je gebruikmaken van een welzijnscheck en/of een evaluatie. Een welzijnscheck is een tool om
1) vroegtijdig trends te ontdekken,
2) beleid en een bijbehorende werkwijze op te stellen en
3) informatie te verzamelen ten behoeve van coaching/begeleiding.

De evaluatie biedt de mogelijk om de tevredenheid (mening, ervaring en beleving) van spelers en begeleidingsteam te meten.

In samenwerking met diverse experts zijn de welzijnscheck en de evaluatie ontwikkeld voor de nationale (jeugd)teams van de KHNB. Met de kennis en ervaring die hierbij is opgedaan, zijn een basis welzijnscheck en een basis evaluatie voor verenigingen ontwikkeld. Om de welzijnscheck dan wel de evaluatie op een gedegen wijze te implementeren, is een begeleidend document opgesteld (zie Kaders welzijnscheck en evaluatie voor verenigingen). Wil je als vereniging aan de slag met de welzijnscheck en/of de evaluatie? Lees dit document dan eerst door.

Het periodiek uitvoeren van een welzijnscheck/evaluatie kan een onderdeel zijn van het verenigingsbeleid omtrent een veilige sportomgeving. Beschikt jouw vereniging bijvoorbeeld al over een gedragscode, tenminste één vertrouwenscontactpersoon en een VOG-beleid?

Vragen over de welzijnscheck en/of evaluatie? Neem contact op met Chantal Mies of Eline van Zinnicq Bergmann.

Medisch

De KNHB voert actief beleid op het bevorderen van een gezonde manier van sporten, het voorkomen van blessures en het bijdragen aan een goede behandeling van blessures. Dit gebeurt samen met andere partijen, bijvoorbeeld in landelijke campagnes, maar ook vanuit eigen sportmedisch beleid. De KNHB heeft een Medische Commissie die het bestuur adviseert over het te voeren sportmedisch beleid.

We willen allemaal sporten zonder blessures. Daarom zijn een aantal blessure preventieve maatregelen belangrijk. En mocht er toch iets gebeuren, dan is het essentieel dat iedereen weet hoe er gehandeld moet worden. Is er een medisch verenigingsplan? Weet iedereen wat hem of haar te doen staat?

Medisch verenigingsplan
Verenigingen doen al veel aan blessurepreventie. Speciaal voor de verenigingen is het medisch verenigingsplan samengesteld en geüpdatet in augustus 2021. In de download onderaan deze pagina vind je een plan waarmee je een aantal zaken op medisch vlak nog beter regelt.

Blessurepreventie 
Blessurepreventie zou vanzelfsprekend moeten zijn. We hebben allemaal meer plezier in hockey als je weet dat de kans op blessures klein is. Ook in onze sport geldt ‘een goed begin is het halve werk’. Naast de fysieke voorbereiding is het voor spelers ook van belang dat ze deugdelijke hockeymaterialen zoals goede schoenen, scheenbeschermers, mondbeschermer etc. dragen. Je vindt de informatie in de downloads.  De weersomstandigheden kunnen ook van invloed zijn, zie hier hoe te handelen bij extreme warmte of kou.

Start sterk met de Warming-up App 
De KNHB heeft samen met VeiligheidNL een warming-up programma ontwikkeld. Via de website en een speciaal ontwikkelde app (gratis verkrijgbaar via Google Play en de App Store) kan iedereen zelf een programma samenstellen. Ook bestaat de mogelijkheid om gebruik te maken van een programma op maat. De oefeningen in het programma zijn gericht op hockey- en motorische vaardigheden en hanteren onder andere de thema’s: behendigheid, stabiliteit, flexibiliteit en snelheid/kracht. Door deze oefeningen kunnen teams op een leuke, verantwoorde en gevarieerde manier sterker beginnen aan de training of wedstrijd. Werkt jouw vereniging met de app, of gaan jullie er binnenkort mee werken? Dan is het goed om trainers/coaches, spelers en ouders te informeren over het gebruik én de voordelen ervan. We helpen je hier graag mee op weg middels deze communicatietoolkit.

Een blessure wat nu?
Helaas zijn blessures niet altijd te voorkomen. Dan is het belangrijk dat een aantal zaken goed geregeld zijn om zo snel mogelijk en adequaat te handelen op het moment van een blessure of ongeluk.

EHBO-koffer
De KNHB adviseert iedere vereniging om een goede en complete sportverbanddoos (EHBO-koffer) in haar bezit te hebben. Zorg dat de EHBO-koffer regelmatig wordt bijgevuld en dat er altijd ijs beschikbaar is. Koninklijke Utermöhlen NV is leverancier van verbanddozen.
Tip: laat een lijst achter bij de EHBO-koffer waarop aangegeven kan worden als iets (bijna) op is. En let op dat de EHBO-koffer, AED en het ijs altijd gebruikt kunnen worden: zowel tijdens de trainingen als tijdens de wedstrijden. Zorg dat kantine medewerkers op de hoogte zijn waar EHBO-koffer staat en waar icepacks liggen.

Acute hartproblemen en AED
Sporten is gezond. Het zorgt voor een goede lichamelijke conditie en verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Toch worden we elk jaar weer een aantal keer opgeschrikt door het plotseling overlijden van een sporter. Per jaar komt dit zo’n 150-200 keer voor. Sportzorg.nl geeft meer informatie over acute hartdood, inclusief een link naar een korte vragenlijst die je kan helpen te bepalen of je een mogelijk risico loopt op acute hartdood tijdens je eigen sportieve activiteiten.

Op steeds meer hockeyverenigingen is een Automatische Externe Defibrillator (AED) aanwezig. Een AED is een draagbaar toestel dat wordt gebruikt als iemand een hartstilstand heeft met als doel het terugkrijgen van hartritme. Dit apparaat heeft in het verleden al meerdere keren levens gered op en rond het hockeyveld. Verenigingen die een AED hebben kunnen deze aanmelden bij een oproepsysteem waardoor het apparaat zichtbaar is voor hulpverleners in de omgeving. Zo kunnen zij die AED gebruiken bij een hartstilstand in de buurt. Ze brengen de AED naderhand zelf weer terug. Meer informatie over de AED en hoe belangrijk het is om snel in actie te komen na een hartstilstand lees je op de website van de Hartstichting.

Cursussen en handige informatie voor trainers, coaches en aanvoerders
Behalve een EHBO-doos, ijs en een AED is het fijn als er mensen zijn die weten hoe ze eerste hulp moeten verlenen. Zeker bij (grotere) evenementen. Hoe je eerste hulp moet verlenen, kun je leren tijdens een EHBO-cursus van het Rode Kruis. En mocht er een AED op de vereniging zijn dan is het verstandig om ook enkele leden die veel op de vereniging zijn (regelmatig) een training te laten volgen. Deelname aan zo’n cursus wordt vaak vergoed door je zorgverzekeraar. Meer informatie vind je hier. Naast het Rode Kruis zijn er in Nederland meerdere aanbieders.
In de download Hockey EHBO wordt de meest elementaire en eenvoudige eerste hulp bij hockeyblessures beschreven. Voor achttien onderwerpen wordt stapsgewijs uitgelegd wat je moet doen om erger te voorkomen.

Extra informatie met betrekking tot blessures
Voor meer informatie over hockeygerelateerde blessures vind je op www.sportzorg.nl. Surf eens rond en maak gebruik van de praktische tips, handige downloads en goede adviezen. De KNHB heeft overigens een verzekering afgesloten voor haar leden.

Doping
De KNHB volgt de reglementen van het ISR. De Dopingautoriteit is dé Nederlandse autoriteit op het gebied van dopingcontroles en dopingvoorlichting. De organisatie biedt veel informatie over de risico’s, de rechten en de plichten van sporters en begeleiders bij dopingcontroles. De meest essentiële informatie vind je hier.

Makkelijk herkenbaar  een noodnummer in je mobiele telefoon
ICE (afkorting voor In Case of Emergency) is een initiatief om bezitters van een mobiele telefoon ertoe te bewegen telefoonnummers (en adressen) in het telefoonboek van hun telefoontoestel onder de naam ICE op te slaan zodat hulpverleners direct kunnen bellen als de eigenaar bij een ongeluk betrokken is. Daarmee wordt voorkomen dat hulpverleners kostbare tijd verliezen met het identificeren van slachtoffers, met het zoeken met wie er contact moet worden opgenomen indien iemand ernstig gewond is, of met het inwinnen van essentiële medische informatie. Het is mogelijk meerdere ICE-nummers in het toestel te zetten om meer belangrijke nummers weer te geven. Daarvoor kunnen codes als ICE1, ICE2, ICE3 gebruikt worden.

Dispensatie aanvragen
Heb jij je neus gebroken of ander zwaar hoofdletsel gehad en wil jij met het dragen van hoofdbescherming weer gaan hockeyen? Wil je hockeyen, maar kun jij geen bitje dragen? Of zijn er andere dingen waar jij mee wil spelen? Dan is het nodig om hiervoor dispensatie aan te vragen. Klik hieronder waar jij dispensatie voor aan wil vragen of meer informatie over wil lezen.

Extra uitgelicht: Hoofdletsel
De afgelopen jaren zijn verschillende onderzoeken verricht naar hockeyblessures in het algemeen en ernstige hoofdblessures in het bijzonder. Naar aanleiding van die onderzoeken heeft de KNHB een digitaal meldingssysteem opgezet. Dit om blijvend inzicht te krijgen in de aard en omvang van hoofdletsels. Op basis van de ontvangen meldingen via het meldpunt zijn, in opdracht van de Medische Commissie van de KNHB, de ontstaanswijze en gevolgen van ernstige hoofdletsels in het seizoen 2014-2015 onderzocht door de Afdeling Revalidatie en Sportgeneeskunde van het UMC Utrecht. De belangrijkste signaleringen uit het rapport van G.W. Lentjes vind je in het artikel Hoofdletsel verder onderzocht. Het onderzoek wordt om de 4 á 5 jaar herhaald.

Onderzoek ernstig hoofdletsel en verzekeringsvragen
De KNHB onderzoekt 3 á 4 keer in het hockeyseizoen ernstig hoofdletsel. Wij doen dan een oproep in het DWF (Digitaal Wedstrijd Formulier) zodat ieder team dit ziet. Het doel van dit onderzoek is meer inzicht te krijgen in het ontstaan en de gevolgen van (ernstig) hoofdletsel. Wij rekenen tot ernstig hoofdletsel alle hockeyers met onder andere als diagnose hersenkneuzing, hersenletsel, fracturen van de schedel of hersenschudding. Het gaat dus in alle gevallen om ernstig hoofdletsel waarbij behandeling door een specialist noodzakelijk was. Bij (hoofd)blessures krijgen wij regelmatig verzekeringsvragen. Alle informatie hierover vind je hier.

Handige hulpmiddelen
Op elke vereniging hangt in de dug out (als het goed is) een sticker Hersenschudding: herken direct wat er mis is! Hierop kun je zien wat je moet doen als je denkt dat iemand een hersenschudding heeft. Stickers nodig voor de vereniging? Stuur een mail met adresgegevens naar medisch@knhb.nl. In de download vind je een voorbeeld.

Ook is er de hoofdletsel sport app. In deze app doorloop je een set vragen om fysieke symptomen van hoofd- en hersenletsel te herkennen en het geheugen van de sporter middels de juiste vragen te controleren. De app geeft advies hoe te handelen in verschillende situaties.

Downloads

Artikelen

Hoofdblessures verder onderzocht

De afgelopen jaren zijn verschillende onderzoeken verricht naar hockeyblessures in het algemeen en ernstige hoofdblessures in het bijzonder. Naar aanleiding daarvan heeft de KNHB in augustus 2006 een digitaal meldingssysteem opgezet, bedoeld om blijvend inzicht…

Meer weten: Hoofdblessures verder onderzocht
Meer weten: Een goede warming-up: blessurevrij een leven lang hockeyen!

Kopzorgen op het hockeyveld

Worden hockeyblessures 'tussen de oren' onderschat? Een lichte stoot of slag tegen het hoofd kan al genoeg zijn om je een hersenschudding te bezorgen. Echter, wat weten we hierover nu precies? Het lijkt erop alsof…

Meer weten: Kopzorgen op het hockeyveld

Deel deze pagina