Rapportage onderzoek prestatieklimaat Nederlands Elftal Dames opgeleverd

Zoals bekend is de KNHB gewend na elk groot titeltoernooi met spelers, staf en andere betrokkenen te evalueren. Ook in de periode na de afgelopen sportzomer, met de voor het Nederlands Elftal Dames zo succesvol verlopen EK en Olympische Spelen, heeft deze evaluatie met coach, stafleden en de speelsters plaatsgevonden.
Tijdens die individuele gesprekken is naar voren gekomen dat niet alle betrokkenen een goed gevoel hebben bij het teamklimaat waarin zij de afgelopen periode hebben gepresteerd. Er is geconstateerd dat de groepscultuur, de onderlinge communicatie en het individuele welzijn van speelsters en staf punten zijn die verbeterd kunnen worden. De KNHB waardeert het zeer dat een aantal speelsters bij deze evaluatie de stap heeft genomen over de groepscultuur en hun individuele welzijn open te zijn.

De KNHB besloot naar aanleiding van deze evaluatie in drie stappen te willen werken aan het prestatieklimaat.

Onafhankelijk en extern onderzoek

Een van de drie stappen betrof het verstrekken van een opdracht aan Fijbes Consultancy tot het uitvoeren van een verkennend onderzoek. Bij een dergelijk onderzoek ligt de primaire focus  op het in kaart brengen van ervaringen en signalen als een voortoets voor mogelijke vervolgstappen. Bij een verkennend onderzoek is er een brede, open onderzoeksopdracht. Dit in tegenstelling tot diagnostische- en feitenonderzoeken, waar een vermoeden is van een specifieke disfunctie of misstand.

De opdracht van de KNHB luidde als volgt:

• Het in kaart brengen van signalen en ervaringen met de prestatiecultuur.
• Het nader analyseren van de prestatiecultuur en hierover duiding en toelichting geven.
• Het geven van advies en aanbevelingen voor verbeteringen in de prestatiecultuur.

Het was voor de KNHB belangrijk dat het onderzoek onafhankelijk van de KNHB plaats kon vinden. Fijbes Consultancy koos ervoor om een zo groot mogelijk aantal betrokkenen te spreken in de periode januari-februari 2022 en besloot bij aanvaarding van de opdracht alle speelsters en stafleden die vanaf 1 januari 2020 hebben geparticipeerd in (de begeleiding van) het team, waaronder dus ook oud-speelsters, uitgeselecteerde speelsters en ex-stafleden te willen spreken.

Alle betrokken speelsters en stafleden zijn vervolgens uitgenodigd en geïnterviewd. Dit voldeed zowel aan de wens van de KNHB om een zo volledig mogelijk beeld te willen ontvangen, als aan de wens van Fijbes Consultancy met betrekking tot de grootste mate van zorgvuldigheid in het kunnen rapporteren en adviseren. Speelsters en stafleden die na de Olympische Spelen in Tokio voor het eerst zijn ingestroomd in het programma zijn niet betrokken in het onderzoek.

In totaal hebben 47 personen deelgenomen aan het onderzoek, dat bestond uit een vragenlijst en diepte-interviews. Bij aanvang van de interviews heeft Fijbes Consultancy de deelnemers ingelicht over de voorwaarden voor- en afspraken bij deelname. De gesprekken met de deelnemers waren volledig vertrouwelijk en hebben plaatsgevonden op individuele basis. De KNHB is onder de indruk van zowel de openheid van diegenen die het in eerste instantie hebben aangedurfd belangrijke onderwerpen bespreekbaar te maken, als van de bereidheid van speelsters en staf die eerder anders tegen de situatie aankeken om daar open en eerlijk over mee te willen spreken en denken.

De uitkomsten van het onderzoek zijn volledig geanonimiseerd met de opdrachtgever, de KNHB,  gedeeld. Op 28 en 29 maart is de rapportage door Fijbes Consultancy in verschillende bijeenkomsten mondeling gepresenteerd en toegelicht aan de deelnemers van het onderzoek. Het is zowel in de rapportage als tijdens de mondelinge toelichting voor geen enkele deelnemer als ook voor de KNHB inzichtelijk geweest welke voorbeelden of uitspraken van welke deelnemer zijn.

De KNHB begrijpt dat ook andere belanghebbenden geïnteresseerd zijn in de uitkomsten van het onderzoek. De KNHB wil hierover zo transparant mogelijk zijn. Na overleg met Fijbes Consultancy en om de vertrouwelijkheid en privacy van de deelnemers te kunnen blijven garanderen, deelt de KNHB de hoofdlijnen uit het onderzoek, evenals de aanbevelingen, maar niet de volledige rapportage.

De hierbij gedeelde weergave van het onderzoek is opgesteld door de KNHB en ter verificatie gedeeld met Fijbes Consultancy. Het onderzoeksbureau onderschrijft dat de weergave van de KNHB overeenkomt met de uitkomsten zoals door Fijbes Consultancy met de KNHB en betrokkenen gedeeld.

Reactie KNHB op het onderzoek

De KNHB wil er alles aan doen om te voorkomen dat speelsters, spelers of staf van de eigen nationale elftallen zich niet prettig, onveilig of anderszins niet goed voelen in nationale teams. Daarom heeft de KNHB direct na de evaluatie van de olympische cyclus opdracht gegeven dit onderzoek te doen.

De KNHB dankt alle geïnterviewden voor hun medewerking aan het onderzoek. Zij hebben hun gevoelens en gedachten gedeeld, iets wat- zo erkent de KNHB – niet eenvoudig geweest is.

De KNHB erkent de uitkomsten en signalen die in het onderzoek worden beschreven, vindt deze onwenselijk, concludeert dat het prestatieklimaat niet veilig genoeg is geweest en betreurt dat. De KNHB neemt daarom de aanbevelingen van het onderzoeksbureau over en gaat – voor zover dat nog niet gebeurd is – daarmee aan de slag om noodzakelijke verbeteringen of veranderingen zo snel mogelijk door te kunnen voeren. De hockeybond wil er niet alleen nu, maar ook in de toekomst voor zorgen dat herhaling van de ontstane situatie voorkomen wordt.

Dit onderzoek toont volgens de KNHB aan hoe belangrijk het is dat een extern onderzoeksbureau het prestatieklimaat heeft onderzocht. Door de zorgvuldigheid van Fijbes Consultancy en het vertrouwen van de deelnemers in de onderzoeker liggen er nu aanbevelingen waarmee de KNHB niet alleen de huidige generatie hockeysters, maar ook alle andere teams en toekomstige internationals een gezond, veilig maar ook succesvol prestatieklimaat kan bieden.